GROUNDHOG DAY

illustratie marmot

Op de een of andere manier is de tijd een lus, lijkt het wel. ‘k Verdiep me deze ochtend in het leven van voor de oorlog. Een tijd waarin de samenleving volledig verzuild was. Allemaal clubjes die tussen elkaar leefden maar wel allemaal in parallelle samenlevinkjes naast elkaar leefden met elk hun eigen vereniging, omroep, krant, godsdienst en tradities. Waarin het wij-zij denken vooral de eigen groep moet versterken, in een maatschappij waarin veel mensen arm waren en houvast zochten. Zo dansten de socialisten elk jaar rond de boom en vierden ze de arbeid in de optocht op 1 mei. Gingen de katholieke mensen alleen naar dito scholen, winkels enzovoorts. En de protestanten naar de hunne. Want ooh weeh, hoed u voor de ander.

Daartussen kon antisemitisme gewoon bestaan, want toch van een hele andere club, die joden. De antisemitische denkwijze was ergens eeuwen geleden opgeborreld uit woede voor dat wat Jezus was aangedaan en jaar in jaar uit smeuïg aangedikt en opgediend. Zoveel haat is nergens goed voor. Nu zien we hoe moslims zo’n zelfde lot krijgen toebedeeld. De kracht van verhalen zou je cynisch kunnen stellen.

Kerken gebruikten verbeeldingskracht wel meer om wiggen te drijven tussen mensen, zo zijn de meisjes bij voorbaat zondig want lekker en dus dienen ze te worden begrensd tot moeder de vrouw. Al drukt onze tijd je op de feiten: dat het niet de kerken, maar de mensen waren die die kerken bedachten en bestuurden.

Nu de meesten onder ons na de grote bevrijding vanaf de jaren zestig – Hoera, geen thuisblijfplicht na het trouwen! Stromend genderwater in regenboogkleuren! Geen man in een jurk met een boekje die jou in je eigen huis de les leest: waar was u afgelopen zondag, zondaar! – dan eindelijk grotendeels van het juk van de kerk met hun mennekes (ooh arme vrome lieden met hun zelfverheerlijking) verlost zijn, gaan mensen doodleuk zich weer opsplitsen en verengen in allerlei clubjes en vechten ze elkaar de tent uit vanwege een piepklein kenmerk van hun identiteit dat ze tot grote proportie opblazen om daar vervolgens van alles aan vast te knopen. (Al ben ik er nog niet over uit of ‘ze’ vooral die ander opbreken in een klein brokje identiteit of zichzelf) Zoals daar zijn sekse, kleur, politieke gezindheid, klimaat en of de aarde nou rond is of plat. Zelfs de kerk maakt een comeback, hoorde ik iemand zeggen.

Kom op bosmarmot: blijf uit je eigen schaduw! Vooruit!